Το φαρμακείο του Eduardo Woznica στο Μπουένος Άιρες παρέμεινε κλειστό για μήνες μετά τη χρεοκοπία της Αργεντινής για οφειλές ύψους 95 δισ. δολαρίων τον Δεκέμβριο του 2001.
Ο Woznica φοβόταν ότι οι πλιατσικολόγοι θα λεηλατήσουν την επιχείρηση που είχε ξεκινήσει η μητέρα του πριν από τριάντα χρόνια. Στο σπίτι του, μάζευε κονσέρβες και απέφευγε να βγαίνει έξω όταν νύχτωνε. «Ήταν μια πολύ άσχημη περίοδος», θυμάται. «Ζούσαμε στον φόβο».
Όλα δείχνουν πως οι καλομελετημένες στρατηγικές των Αργεντινών για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής αστάθειας θα φανούν χρήσιμες τώρα, που η κυβέρνηση της χώρας δεν κατάφερε να αποπληρώσει το χρέος της προς τους ομολογιούχους στις 30 Ιουλίου. Είναι η όγδοη φορά που η Αργεντινή δηλώνει αδυναμία να ανταποκριθεί σε αποπληρωμή χρέους μετά την ανεξαρτησία της από την Ισπανία το 1816. Η σημερινή κατάσταση δεν είναι τόσο δυσάρεστη όσο το «επεισόδιο» που συνέβη 13 χρόνια πριν, οπότε η χρεοκοπία είχε συνοδευτεί από μια «κατακρήμνιση» 70% του πέσο. Παρ’ όλα αυτά, ωθεί τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές να «κηρύξουν» κατάσταση ετοιμότητας, κάτι που θα μπορούσε να σπρώξει τη χώρα πιο βαθιά στην ύφεση. Ο Woznica, η εταιρεία του οποίου κατασκευάζει και διανέμει επίσης ιατρικά είδη, έχει περιορίσει την παραγωγή του και έχει μειώσει τα πιστωτικά όρια των πελατών του. «Στην Αργεντινή έχουμε συνηθίσει να πηγαίνουμε κάθε βράδυ για ύπνο χωρίς να ξέρουμε αν τα πράγματα θα είναι τα ίδια όταν ξυπνήσουμε την άλλη μέρα. Τώρα το συναίσθημα αυτό είναι ισχυρότερο», λέει.
Τα νούμερα μιλάνε
Η οικονομία της Αργεντινής συρρικνώθηκε κατά 0,8% το πρώτο τρίμηνο, έπειτα από μείωση του ΑΕΠ κατά 0,5% τους τρεις προηγούμενους μήνες. Η ύφεση μπορεί να επιδεινωθεί, καθώς η χρεοκοπία θα αποθαρρύνει τις ξένες επενδύσεις και θα εντείνει το φαινόμενο της φυγής κεφαλαίων. Η μαζική έξοδος των πέσο θα ανατροφοδοτήσει τον πληθωρισμό, επιδεινώνοντας περαιτέρω τη μείωση της ζήτησης των καταναλωτών.
Οι πωλήσεις οχημάτων υποχώρησαν 40% τον Ιούνιο από το προηγούμενο έτος. «Οι Αργεντίνοι, έχοντας ένα μακρύ ιστορικό πληθωρισμού και υποτιμήσεων, προστατεύουν τον εαυτό τους από την αγορά δολαρίων, ιδιαίτερα σε δύσκολες εποχές όπως η τωρινή», λέει ο Marcos Buscaglia, επικεφαλής οικονομολόγος της Bank of America για τη Λατινική Αμερική.
«Κρίνοντας από τα τεράστια αποθέματα πετρελαίου της Αργεντινής, θα έπρεπε να έχουμε τόνους δουλειάς, αλλά οι πωλήσεις κινούνταν πτωτικά όλο τον χρόνο», λέει ο Guillermo Bevcar, η οικογένεια του οποίου διοικεί ένα εργοστάσιο συγκόλλησης μετάλλου που τροφοδοτεί τους κλάδους πετρελαίου, τροφίμων και αυτοκινήτων. Ο ίδιος και τα αδέλφια του έχουν αναγκαστεί να μειώσουν την παραγωγή, καθυστερούν κάποιες επενδύσεις και αποφεύγουν να πάρουν δάνειο. Παρότι ο Bevcar ελπίζει ότι τα εγγόνια του μια μέρα θα κληρονομήσουν την επιχείρηση, που κλείνει φέτος 50 χρόνια λειτουργίας, λέει ότι για την ώρα «το βασικό είναι να τα καταφέρουν τα επόμενα δύο χρόνια».
Η Αργεντινή δεν είχε τη δυνατότητα να δανείζεται από το εξωτερικό για περισσότερο από μία δεκαετία και χρειάστηκε να βάλει χέρι στα διεθνή αποθεματικά για να πληρώσει τους ξένους πιστωτές το 2010. Τα αποθεματικά της «βυθίστηκαν» κατά 12,7 δισ. δολάρια το περασμένο έτος, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη πτώση από το 2001, ακόμα και μετά την κίνηση της προέδρου Cristina Fernandez de Kirchner να εντατικοποιήσει τους νομισματικούς ελέγχους προκειμένου να αποτρέψει τους πολίτες από το να μεταφέρουν τις αποταμιεύσεις τους έξω από τη χώρα. Σε έκθεση του 2006 που εκδόθηκε από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ εκτιμάται ότι το ένα από κάθε εννέα δολάρια που κυκλοφορούσαν στο εξωτερικό ανήκε σε έναν Αργεντίνο.
Οι επενδυτές είναι αισιόδοξοι ότι η κυβέρνηση Fernandez θα καταφέρει τελικά να κλείσει μια συμφωνία με τους δυσαρεστημένους πιστωτές που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στην αναδιάρθρωση του χρέους μετά τη χρεοκοπία του 2001.
Οι «αποστάτες» επενδυτές, με επικεφαλής το hedge fund Elliott Management, κέρδισαν μια δίκη στη Νέα Υόρκη που υποχρέωσε την Αργεντινή να «παγώσει» τις πληρωμές τόκων επί των ομολόγων που έχει εκ-δώσει στο εξωτερικό.
«Αυτό το πρόβλημα δεν πρόκειται να λυθεί, ούτε φέτος αλλά ούτε και του χρόνου, και, όταν λυθεί, θα προ-καλέσει μια μεγάλη έκρηξη στην Αργεντινή», λέει ο Luis Caputo, ο οποίος διαχειρίζεται 35 εκατομμύρια δολάρια στο αργεντίνικο fund της Noctua International.
Επανέρχονται δυσάρεστες μνήμες
Ακόμα και αν η κατάσταση φαίνεται δυσοίωνη στους ξένους, οι Αργεντίνοι μιας ηλικίας μπορούν να φέρουν στο μυαλό τους αναμνήσεις από πιο σκοτεινές εποχές. Η 51χρονη Doris Morandini, δασκάλα δημοτικού σχολείου, λέει ότι η αντιμετώπιση ενός πληθωρισμού που προσεγγίζει το 40% ετησίως είναι «σχετικά εύκολη» υπόθεση σε σύγκριση με το 1989, όταν ο δείκτης τιμών καταναλωτή είχε καταγράψει ετήσια άνοδο της τάξης του 1.300%. Εκείνη την εποχή, θυμάται, δεν μπορούσε να αγοράσει βασικά είδη ακόμα και αν ο εργοδότης της της έδινε τετραπλάσιο μισθό για να αντισταθμίσει τον πληθωρισμό. Έπρεπε να αρχίσει να αγοράζει πάνες από πανί για την κόρη της, αντί για πάνες μίας χρήσης, καθώς οι τελευταίες «έτρωγαν» περίπου το ένα έκτο των αποδοχών της. «Η κατάσταση αρχίζει να είναι πάλι δύσκολη, γι’ αυτό και ό,τι σχέδια είχα για ταξίδια ή μεγάλες αγορές έχουν μπει στον πάγο», λέει η Morandini. «Αισθάνεσαι ανασφάλεια και όσοι από εμάς έχουμε καλή μνήμη έχουμε γίνει ιδιαίτερα προσεκτικοί».
Αφήστε μια απάντηση